Βαλκάνια: «Πρωταθλήτρια» η Σερβία στους στρατιωτικούς εξοπλισμούς- Αγορές όπλων, συμμαχίες και διεθνείς αντιδράσεις

Τα τελευταία χρόνια, η Σερβία έχει αναδειχθεί ως η χώρα με τις υψηλότερες στρατιωτικές δαπάνες στα Δυτικά Βαλκάνια, με τον πρόεδρο Αλεξάνταρ Βούτσιτς να υπερασπίζεται την έντονη εξοπλιστική δραστηριότητα ως «αποτρεπτικό μέτρο» απέναντι σε οποιαδήποτε πιθανή απειλή.

Βαλκάνια: «Πρωταθλήτρια» η Σερβία στους στρατιωτικούς εξοπλισμούς- Αγορές όπλων, συμμαχίες και διεθνείς αντιδράσεις

Κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στο Πεκίνο, όπου παρακολούθησε στρατιωτική παρέλαση και συναντήθηκε με τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ, ο Βούτσιτς επανέλαβε ότι η Σερβία δεν έχει επιθετικές βλέψεις. Τόνισε, ωστόσο, ότι είναι απαραίτητο να διατηρεί ισχυρές ένοπλες δυνάμεις για την προστασία της χώρας.

Σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για την Ειρήνη της Στοκχόλμης (SIPRI), η Σερβία δαπάνησε το 2024 περίπου 2,2 δισεκατομμύρια δολάρια για τις ένοπλες δυνάμεις της – ένα ποσό πενταπλάσιο από τις δαπάνες της Αλβανίας, που είναι μέλος του ΝΑΤΟ και δεύτερη στη σχετική λίστα. Οι στρατιωτικές δαπάνες αντιστοιχούν στο 2,6% του ΑΕΠ της χώρας, αναδεικνύοντας την ενίσχυση των δυνάμεων ως απόλυτη προτεραιότητα για το Βελιγράδι.

Η Σερβία προμηθεύεται οπλικά συστήματα τόσο από τη Δύση όσο και από την Ανατολή. Το 2024 υπέγραψε συμφωνία με τη Γαλλία για την αγορά μαχητικών αεροσκαφών Rafale, ενώ παράλληλα ενισχύει την αντιαεροπορική της θωράκιση και τον στόλο drones μέσω συνεργασίας με την Κίνα. Μέχρι την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, μεγάλο μέρος του οπλισμού της προερχόταν από τη Μόσχα, ωστόσο οι συνεργασίες αυτές έχουν «παγώσει».

Η Σερβία είναι η μόνη χώρα των Δυτικών Βαλκανίων που δεν επιδιώκει ένταξη στο ΝΑΤΟ, ενώ γειτονεύει με κράτη-μέλη της Συμμαχίας όπως η Αλβανία, η Βόρεια Μακεδονία, το Μαυροβούνιο, η Κροατία, η Βουλγαρία, η Ουγγαρία και η Ρουμανία. Σύμφωνα με τον Βούτσιτς, αυτή η γεωπολιτική πραγματικότητα καθιστά την ενίσχυση της άμυνας επιτακτική.

Βαλκάνια: «Πρωταθλήτρια» η Σερβία στους στρατιωτικούς εξοπλισμούς- Αγορές όπλων, συμμαχίες και διεθνείς αντιδράσεις

Η στρατηγική συνεργασία με την Κίνα στον τομέα της άμυνας έχει προκαλέσει επικρίσεις από τις Βρυξέλλες και την Ουάσινγκτον, ιδιαίτερα επειδή η Σερβία δηλώνει ουδέτερη, αλλά την ίδια στιγμή αυξάνει συνεχώς τις εξοπλιστικές δαπάνες και τις συμφωνίες οπλισμού.

Ο πρόεδρος της χώρας συχνά αναφέρεται στις στρατιωτικές δυνατότητες των γειτονικών κρατών, υπογραμμίζοντας τη διπλή μέτρα και σταθμά της διεθνούς αντίληψης: όταν η Κροατία προμηθεύεται 12 Rafale, θεωρείται θετική εξέλιξη, ενώ η ίδια κίνηση από τη Σερβία παρουσιάζεται ως «τραγωδία», είχε δηλώσει το καλοκαίρι του 2024.

Πρόσφατα, ο Βούτσιτς επέκρινε τη συμφωνία αμυντικής συνεργασίας Κροατίας, Αλβανίας και Κοσόβου, χαρακτηρίζοντάς την απόπειρα δημιουργίας «στρατιωτικής συμμαχίας εναντίον της Σερβίας». Οι τρεις χώρες διευκρίνισαν ότι δεν πρόκειται για στρατιωτική συμμαχία, αλλά για ενίσχυση της συνεργασίας στον αμυντικό τομέα.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, παρά τις αντιδράσεις, ο Βούτσιτς επιμένει ότι η Σερβία επιδιώκει αποκλειστικά την υπεράσπιση της εδαφικής της ακεραιότητας και αυτοπαρουσιάζεται ως παράγοντας ειρήνης και σταθερότητας στα Δυτικά Βαλκάνια. Ωστόσο, τα δεδομένα καταδεικνύουν ότι η χώρα έχει καταστεί «πρωταθλήτρια εξοπλισμών» στην περιοχή, διατηρώντας ενεργό ρόλο σε ανοιχτά μέτωπα τόσο με τη Δύση όσο και με τους γείτονές της.