Ελληνική Δικαιοσύνη: Έκθεση «κόλαφος» για την ταχύτητά της-Η απογοητευτική σύγκριση με την Ευρώπη

Καλλιόπη Χαραλαμποπούλου

23 Οκτωβρίου 2024

Η πρόσφατη Έκθεση Αξιολόγησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Αποδοτικότητα της Δικαιοσύνης (CEPEJ), που βασίζεται σε στοιχεία από το 2022, αποκαλύπτει μια απογοητευτική εικόνα για την κατάσταση της ελληνικής Δικαιοσύνης.

Τα στοιχεία, που δημοσίευσε ο Πρόεδρος της Ολομέλειας των Δικηγορικών Συλλόγων Δημήτρης Βερβεσός, δείχνουν σημαντικές καθυστερήσεις στους ρυθμούς απονομής της Δικαιοσύνης στην Ελλάδα σε σύγκριση με τα υπόλοιπα κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Καθυστέρηση στην Εκδίκαση Αστικών και Ποινικών Υποθέσεων

Σύμφωνα με την έκθεση, οι πολιτικές υποθέσεις στην Ελλάδα εκδικάζονται με σημαντική καθυστέρηση. Συγκεκριμένα, στον πρώτο βαθμό, απαιτούνται κατά μέσο όρο 746 ημέρες για την ολοκλήρωση μιας υπόθεσης, σε αντίθεση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο των 239 ημερών. Παρόμοια εικόνα παρουσιάζεται και στις ποινικές υποθέσεις, όπου ο χρόνος εκδίκασης στον πρώτο βαθμό φτάνει τις 223 ημέρες, έναντι 133 στην Ευρώπη.

Σοβαρά Προβλήματα και στη Διοικητική Δικαιοσύνη

Οι καθυστερήσεις είναι ιδιαίτερα έντονες και στη διοικητική δικαιοσύνη. Οι υποθέσεις στον πρώτο βαθμό χρειάζονται κατά μέσο όρο 464 ημέρες για να διεκπεραιωθούν, σε αντίθεση με τις 292 ημέρες του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Οι καθυστερήσεις αυξάνονται περαιτέρω στα ανώτερα επίπεδα, με τον χρόνο εκδίκασης στο ανώτατο διοικητικό δικαστήριο να φτάνει τις 1.239 ημέρες.
1. Αποτελεσματικότητα – Χρόνος Διεκπεραίωσης (σε ημέρες)

Αστικές υποθέσεις

1ος βαθμός: 746 (Διάμεση τιμή Συμβουλίου της Ευρώπης: 239)
2ος βαθμός: 422 (Διάμεση τιμή Συμβουλίου της Ευρώπης: 200)
Ανώτατο Δικαστήριο: Μη διαθέσιμο (!!) (Διάμεση τιμή Συμβουλίου της Ευρώπης: 152)
Ποινικές υποθέσεις

1ος βαθμός: 223 (Διάμεση τιμή Συμβουλίου της Ευρώπης: 133)
2ος βαθμός: 294 (Διάμεση τιμή Συμβουλίου της Ευρώπης: 110)
Ανώτατο Δικαστήριο: 304 (Διάμεση τιμή Συμβουλίου της Ευρώπης: 101)
Διοικητικές υποθέσεις

1ος βαθμός: 464 (Διάμεση τιμή Συμβουλίου της Ευρώπης: 292)
2ος βαθμός: 661 (Διάμεση τιμή Συμβουλίου της Ευρώπης: 215)
Ανώτατο Δικαστήριο: 1239 (Διάμεση τιμή Συμβουλίου της Ευρώπης: 234)
2. Χρόνος Διεκπεραίωσης (Disposition Time) = (Εκκρεμείς υποθέσεις / Διεκπεραιωθείσες υποθέσεις) X 365

Ο Χρόνος Διεκπεραίωσης είναι ο χρόνος που απαιτείται θεωρητικά για τη διεκπεραίωση μιας εκκρεμούς υπόθεσης, λαμβάνοντας υπόψη τον τρέχοντα ρυθμό εργασίας των δικαστηρίων.Ιστορικά – συγκριτικά στοιχεία: Εξέλιξη του Χρόνου Διεκπεραίωσης (σε ημέρες)

Παρατίθενται αναλυτικά στοιχεία για το διάστημα 2012 – 2022 ανά κατηγορία υποθέσεων:

Αστικές υποθέσεις

1ος βαθμός: 2022: 746 | 2020: Μη διαθέσιμο | 2018: 559 | 2016: 610 | 2014: 330 | 2012: 469
2ος βαθμός: 2022: 422 | 2020: Μη διαθέσιμο | 2018: 662 | 2016: 1149 | 2014:509| 2012: 834
Ανώτατος βαθμός: 2022: Μη διαθέσιμο | 2020: Μη διαθέσιμο | 2018: 331 | 2016: Μη διαθέσιμο | 2014: Μη διαθέσιμο | 2012: 346
Ποινικές υποθέσεις

Διοικητικές υποθέσεις

1ος βαθμός: 2022: 464 | 2020: 551 | 2018: 601 | 2016: 1086 | 2014: Μη διαθέσιμο | 2012: 1520
2ος βαθμός: 2022: 661 | 2020: 599 | 2018: 564 | 2016: 915 | 2014: Μη διαθέσιμο | 2012: 1130
Ανώτατος βαθμός: 2022: 1239 | 2020: 1107 | 2018: 1265 | 2016: 893 | 2014: Μη διαθέσιμο | 2012: Μη διαθέσιμο
3. Ρυθμός Εκκαθάρισης (clearance rate)Ρυθμός Εκκαθάρισης (CR) = (Διεκπεραιωθείσες υποθέσεις / Εισερχόμενες υποθέσεις) * 100

CR > 100%: το δικαστήριο/δικαστικό σύστημα μπορεί να διεκπεραιώσει περισσότερες υποθέσεις από όσες εισέρευσαν => ο όγκος συσσωρευμένων υποθέσεων μειώνεται

CR < 100%: το δικαστήριο/δικαστικό σύστημα μπορεί να διεκπεραιώσει λιγότερες υποθέσεις από όσες εισέρευσαν => ο όγκος συσσωρευμένων υποθέσεων αυξάνεται

Αστικές υποθέσεις

1ος βαθμός: 93% (Διάμεση τιμή Συμβουλίου της Ευρώπης: 99%)
2ος βαθμός: 79% (Διάμεση τιμή Συμβουλίου της Ευρώπης: 99%)
Ανώτατο Δικαστήριο: Μη διαθέσιμο (Διάμεση τιμή Συμβουλίου της Ευρώπης: 105%)
Ποινικές υποθέσεις
1ος βαθμός: 70% (Διάμεση τιμή Συμβουλίου της Ευρώπης: 99%)
2ος βαθμός: 64% (Διάμεση τιμή Συμβουλίου της Ευρώπης: 99%)
Ανώτατο Δικαστήριο: 84% (Διάμεση τιμή Συμβουλίου της Ευρώπης: 100%)
Διοικητικές υποθέσεις

1ος βαθμός: 127% (Διάμεση τιμή Συμβουλίου της Ευρώπης: 98%)
2ος βαθμός: 107% (Διάμεση τιμή Συμβουλίου της Ευρώπης: 103%)
Ανώτατο Δικαστήριο: 115% (Διάμεση τιμή Συμβουλίου της Ευρώπης: 102%)

Ελληνική Δικαιοσύνη: Έκθεση «κόλαφος» για την ταχύτητά της-Η απογοητευτική σύγκριση με την Ευρώπη

Ρυθμός Εκκαθάρισης Υποθέσεων
Παρά τις καθυστερήσεις, υπάρχει θετικό σημείο στον ρυθμό εκκαθάρισης υποθέσεων στα διοικητικά δικαστήρια, όπου ο δείκτης Clearance Rate φτάνει το 127%. Αυτό σημαίνει ότι τα δικαστήρια κατάφεραν να επιλύσουν περισσότερες υποθέσεις από αυτές που εισήχθησαν, γεγονός που υποδηλώνει μια προσπάθεια βελτίωσης.

Συμπεράσματα
Η έκθεση αποκαλύπτει σοβαρές ελλείψεις στην ταχύτητα απονομής της Δικαιοσύνης στην Ελλάδα, γεγονός που εκθέτει τη χώρα στους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Οι μεγάλες καθυστερήσεις τόσο στις αστικές όσο και στις ποινικές και διοικητικές υποθέσεις αποτελούν πρόκληση για το ελληνικό δικαστικό σύστημα, το οποίο καλείται να βελτιώσει τις επιδόσεις του για να ανταποκριθεί στις σύγχρονες ανάγκες.

Περισσότερα Νέα