Γιατί ο Πούτιν θέλει να αγκαλιάσει τη Λιβύη-Πως η Ρωσία απλώνει τα «πλοκάμια» της στη Μεσόγειο-Ελλάδα και Ιταλία εκπέμπουν σήμα κινδύνου

Οι μεταναστευτικές ροές από τη Λιβύη αυξάνονται ξανά, προκαλώντας αναβρασμό στην Ελλάδα και την Ιταλία.

Γιατί ο Πούτιν θέλει να αγκαλιάσει τη Λιβύη-Πως η Ρωσία απλώνει τα «πλοκάμια» της στη Μεσόγειο-Ελλάδα και Ιταλία εκπέμπουν σήμα κινδύνου

Όμως πίσω από τις βάρκες με τους απελπισμένους κρύβεται ένα ακόμη πιο δυσοίωνο γεωπολιτικό παιχνίδι: η επιρροή της Ρωσίας που επεκτείνεται επικίνδυνα, την ώρα που η Τουρκία διαπραγματεύεται με την Τρίπολη για τη «μοιρασιά» της Ανατολικής Μεσογείου.

Η Αθήνα, σε μια προσπάθεια επίδειξης ετοιμότητας, έστειλε δύο πολεμικά πλοία για περιπολίες νότια της Λιβύης. Επιδιώκει έτσι να απαντήσει τόσο στο προσφυγικό ρεύμα όσο και στις κινήσεις της Άγκυρας, που φέρεται να συνεργάζεται με τη λιβυκή κυβέρνηση για την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών εις βάρος της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.

Η Ρώμη, από την πλευρά της, ανησυχεί όλο και περισσότερο για την ολοένα στενότερη σχέση του Κρεμλίνου με τον στρατηγό Χαλίφα Χαφτάρ, τον ισχυρό άνδρα της Ανατολικής Λιβύης. Δεν πρόκειται απλώς για «πολιτική στήριξη»: ρωσικά όπλα επιδεικνύονται στις παρελάσεις στη Βεγγάζη, ενώ πληθαίνουν οι αναφορές για ρωσικά σχέδια κατασκευής ναυτικής βάσης στο λιμάνι του Τομπρούκ – κομβικό σημείο ελέγχου στην ανατολική Μεσόγειο.

Ιταλικές πηγές κάνουν λόγο ακόμη και για προετοιμασίες εγκατάστασης πυραυλικών συστημάτων στη νότια Λιβύη, στην περιοχή της Σεμπχά, επίσης υπό τον έλεγχο του Χαφτάρ. Αν επιβεβαιωθούν τα σχέδια αυτά, οι πύραυλοι θα μπορούσαν θεωρητικά να στοχεύουν ευρωπαϊκά εδάφη, ανεβάζοντας κατακόρυφα το θερμόμετρο στις σχέσεις Μόσχας–ΕΕ.

Παρά τις προειδοποιήσεις των άμεσα ενδιαφερόμενων χωρών, οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι εμφανίζονται νωθροί, αν όχι αδιάφοροι. Χαρακτηριστικό το διπλωματικό φιάσκο της περασμένης εβδομάδας: Ευρωπαίος Επίτροπος, συνοδευόμενος από υπουργούς Ιταλίας, Ελλάδας και Μάλτας, βρέθηκε στη Βεγγάζη για συνομιλίες, μόνο και μόνο για να κηρυχθεί «ανεπιθύμητος» και να διαταχθεί η άμεση αποχώρησή του.

Γιατί ο Πούτιν θέλει να αγκαλιάσει τη Λιβύη-Πως η Ρωσία απλώνει τα «πλοκάμια» της στη Μεσόγειο-Ελλάδα και Ιταλία εκπέμπουν σήμα κινδύνου

Η εικόνα ήταν ταπεινωτική για την ΕΕ και αποκαλυπτική για το ποιος πραγματικά έχει λόγο στη Λιβύη αυτή τη στιγμή.

Διπλωμάτες και αναλυτές προειδοποιούν ανοιχτά: η Ρωσία μετατρέπει τη Λιβύη σε στρατηγικό κόμβο για ολόκληρη την Αφρική. Το λεγόμενο Africa Corps, η νέα δομή υπό τον έλεγχο του ρωσικού υπουργείου Άμυνας, χρησιμοποιεί τις λιβυκές βάσεις για την υποστήριξη αποστολών σε άλλες αφρικανικές χώρες.

Πέρα από το στρατιωτικό σκέλος, ο φόβος είναι πως η Μόσχα θα χρησιμοποιήσει τη μετανάστευση ως γεωπολιτικό όπλο – ακριβώς όπως συνέβη στα ανατολικά σύνορα της ΕΕ μέσω Λευκορωσίας. Η Ιταλία και η Ελλάδα φοβούνται ένα νέο κύμα «εργαλειοποιημένων» μεταναστών, με τη ρωσική σφραγίδα.

Δεν πάνε όμως όλα όπως θα ήθελε το Κρεμλίνο. Το κόστος του πολέμου στην Ουκρανία περιορίζει τη χρηματοδότηση του Africa Corps και προκαλεί εντάσεις με τοπικές πολιτοφυλακές. Αναλυτές επισημαίνουν πως η ρωσική επιρροή δεν είναι πανίσχυρη και συναντά εμπόδια.

Ωστόσο, ακόμη και σε αυτό το στάδιο, οι βάσεις που διατηρεί η Ρωσία στη Λιβύη παρέχουν επιχειρησιακή εμβέλεια στην Αφρική – και, θεωρητικά, απειλή για την ίδια την Ευρώπη.

Ο Ιταλός υπουργός Εξωτερικών Αντόνιο Ταγιάνι χαρακτήρισε τη Λιβύη «κατάσταση έκτακτης ανάγκης που πρέπει να αντιμετωπίσει η Ευρώπη από κοινού». Όμως, μέχρι στιγμής, η στήριξη από μεγάλες δυνάμεις όπως οι ΗΠΑ και η Γαλλία είναι χλιαρή.

Η Ευρώπη παρακολουθεί αμήχανα ενώ Ρωσία και Τουρκία κλείνουν συμφωνίες, εγκαθιστούν βάσεις και σχεδιάζουν ζώνες επιρροής λίγα μίλια από τα ευρωπαϊκά παράλια. Κι όσο καθυστερεί να δράσει, τόσο σφίγγει ο κλοιός.