Η κατακράτηση υγρών, αποτελεί έναν πολύπλοκο βιολογικό μηχανισμό που μπορεί να σημαίνει πολλά περισσότερα απ’ ό,τι πιστεύουμε. Πίσω από την απλή δυσφορία του να νιώθει κανείς φουσκωμένος, κρύβονται λεπτοί μηχανισμοί που ενεργοποιούνται ως απάντηση σε διάφορες εσωτερικές και εξωτερικές επιδράσεις. Πώς, όμως, προκαλείται η κατακράτηση υγρών και πως θα απαλλαγείτε φυσικά;
Τι είναι η κατακράτηση υγρών;
Η κατακράτηση υγρών είναι μία αρκετά κοινή κατάσταση που αφορά κυρίως γυναίκες αλλά και άνδρες και σχετίζεται με την υπερβολική συσσώρευση υγρών στο κυκλοφορικό σύστημα, τους ιστούς και άλλες κοιλότητες του οργανισμού. [1][2]
Αυτό συμβαίνει όταν διαταράσσεται η ισορροπία ανάμεσα στα υγρά που λαμβάνει και αποβάλλει ο οργανισμός.
Το ισοζύγιο των υγρών στο σώμα μας αποτελεί ένα πολύπλοκο και αυστηρά ρυθμιζόμενο σύστημα, το οποίο περιλαμβάνει τη δράση διαφόρων ορμονών, την απώλεια υγρών μέσω των ούρων και του ιδρώτα, καθώς και την πρόσληψη θρεπτικών συστατικών και νερού μέσω της καθημερινής διατροφής (π.χ. νάτριο, κάλιο). [1][2]
Το νερό έχει τεράστια σημασία για τη φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού, καθώς ο άνθρωπος αποτελείται κατά ποσοστό περίπου 70% από νερό. Υπάρχει μέσα και έξω από τα κύτταρά μας, στο αίμα, στους μύες και σε κάθε όργανο. Για το λόγο αυτό, είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει ισορροπία των επιπέδων του στο σώμα μας.
Συμπτώματα της κατακράτησης υγρών
Η κατακράτηση υγρών μπορεί να οδηγήσει σε πρήξιμο ενός ή περισσοτέρων σημείων του σώματος και συνήθως παρατηρείται στα πόδια, τα πέλματα, τους αστραγάλους, τα χέρια, την κοιλιά, το πρόσωπο και ιδιαίτερα την περιοχή των ματιών. Επίσης, μπορεί να οδηγήσει σε απότομη αύξηση του σωματικού βάρους ή σε συχνές διακυμάνσεις αυτού. [2]
Τα συχνότερα συμπτώματα που υποδηλώνουν την ύπαρξη κατακράτησης υγρών στο σώμα είναι τα εξής:
Πρήξιμο (π.χ. ποδιών, αστραγάλων)
Μειωμένη κινητικότητα & ευλυγισία
Αύξηση του σωματικού βάρους (μη προκαλούμενη από υψηλή θερμιδική πρόσληψη)
Πόνος ή ακαμψία των αρθρώσεων
Αίσθημα βάρους – δυσφορία
Μειωμένη ελαστικότητα του δέρματος
Αύξηση της περιφέρειας μέσης
Παπούτσια και δαχτυλίδια που σφίγγουν
Αίτια της κατακράτησης υγρών
Η κατακράτηση υγρών αποτελεί αρκετά κοινή κατάσταση και μπορεί να προκληθεί από 1 ή περισσότερους παράγοντες (π.χ. διατροφή, φυσική δραστηριότητα, φαρμακευτικές αγωγές, καρδιακά και νεφρικά προβλήματα). [2]
Οι βασικότερες αιτίες που την προκαλούν είναι οι εξής:
1.Ορμονική ανισορροπία
Κατά την εγκυμοσύνη, την εμμηνόπαυση και την αναμονή της εμμήνου ρύσεως (προεμμηνορυσιακό σύνδρομο), παρατηρείται πολύ συχνά στις γυναίκες κατακράτηση υγρών, λόγω των ορμονικών αλλαγών που λαμβάνουν χώρα στις αντίστοιχες χρονικές περιόδους. [11]
Οι αλλαγές των επιπέδων διαφόρων ορμονών επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό της ισορροπία των υγρών στο σώμα, οδηγώντας σε κατακρατήσεις. Η κατακράτηση υγρών που αφορά την εγκυμοσύνη και την περίοδο προ της εμμήνου ρύσεως αποτελεί παροδική κατάσταση και σταδιακά υποχωρεί. [11]
2.Ελλιπής φυσική δραστηριότητα
Η έλλειψη άσκησης συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό στην κατακράτηση υγρών, ιδιαίτερα όσον αφορά την κατακράτηση στα κάτω άκρα.
Αυτό μπορεί να συμβεί, ωστόσο, και στα άτομα που κατά κανόνα έχουν επαρκή φυσική δραστηριότητα, η οποία περιορίζεται σε ορισμένες περιστάσεις όπως η πολύωρη καθιστική εργασία, η πολύωρη ορθοστασία και οι πτήσεις μεγάλης διάρκειας.
3.Παχυσαρκία
Τα άτομα με υπερβάλλον σωματικό βάρος παρουσιάζουν πολύ συχνά κατακράτηση υγρών, η οποία εντοπίζεται κατά κύριο λόγο στον κορμό, τα πόδια και τα χέρια. [12]
4.Μη ισορροπημένη διατροφή
Έχει φανεί πως μία μη ισορροπημένη διατροφή (συχνή κατανάλωση έτοιμου φαγητού, ανεπαρκής ενυδάτωση κ.ά.) συμβάλλει, μεταξύ άλλων, και στην κατακράτηση υγρών. [2]
Το μεγαλύτερο μέρος του προβλήματος οφείλεται, συνήθως, στην υψηλή πρόσληψη αλατιού και στη μειωμένη πρόσληψη καλίου & νερού. [13]
5.Παθολογικές καταστάσεις
Υπάρχουν παθήσεις, μεταξύ των οποίων η καρδιακή και η νεφρική νόσος, που μπορεί να οδηγήσουν σε κατακράτηση υγρών, στην κάθε περίπτωση για διαφορετικό λόγο και σε διαφορετικά σημεία στο σώμα. [2]
Επίσης, η κακή κυκλοφορία του αίματος (φλεβική ανεπάρκεια) και ιδιαίτερα η συμφόρηση της λέμφου μπορούν να οδηγήσουν σε οίδημα, ενώ συχνά προκαλείται και η εμφάνιση κυτταρίτιδας. [2]
6.Φαρμακευτικές αγωγές
Αρκετές από τις ευρέως χρησιμοποιούμενες φαρμακευτικές αγωγές, συχνά, επιφέρουν κατακράτηση υγρών στον οργανισμό. [2]
7.Πολύ χαμηλή πρωτεϊνική πρόσληψη
Η εξαιρετικά χαμηλή πρόσληψη πρωτεϊνών μέσω της διατροφής μπορεί να οδηγήσει σε κατακράτηση υγρών & πολύ έντονο μετεωρισμό (φούσκωμα στην κοιλιακή χώρα).
8.Λοιμώξεις και αλλεργίες
Οι φυσιολογικές αντιδράσεις του οργανισμού μας σε περίπτωση λοίμωξης ή αλλεργίας προκαλούν, μεταξύ άλλων, παροδικό οίδημα.
Απαλλαγή από κατακράτηση υγρών
Εφόσον η κατακράτηση υγρών είναι ήπια και δεν οφείλεται σε κάποια παθολογική κατάσταση που απαιτεί ειδική προσέγγιση και αντιμετώπιση, υπάρχουν διάφοροι φυσικοί τρόποι για να απαλλαγείτε μια και καλή.
Ωστόσο, συστήνεται οι ηλικιωμένοι άνθρωποι, οι γυναίκες κατά την εγκυμοσύνη, καθώς και τα άτομα με 1 ή περισσότερες υποκείμενες νόσους, να συμβουλεύονται τον γιατρό τους όσον αφορά τη διαχείριση της κατακράτησης υγρών.
Ορισμένες απλές αλλά αποτελεσματικές συμβουλές για την επαναφορά της ισορροπίας των υγρών στο σώμα είναι οι εξής:
Περιορίστε την πρόσληψη αλατιού
Η πιο συχνή συμβουλή που δίνεται στα άτομα με κατακράτηση υγρών είναι ο περιορισμός της κατανάλωσης αλατιού, καθώς το νάτριο που περιέχει δεσμεύει σημαντική ποσότητα νερού στο σώμα. Η προσθήκη του στα φαγητά μπορεί να αντικατασταθεί από διάφορα φρέσκα μυρωδικά. [2][3][4]
Αξίζει να σημειωθεί ότι το αλάτι περιέχεται σχεδόν σε όλα τα τρόφιμα του εμπορίου και όχι μόνο σε όσα είναι αντικειμενικά αλμυρά. Επομένως, θα πρέπει να ελέγχονται τα επίπεδά του στα διάφορα προϊόντα που αγοράζονται.
Μειώστε την κατανάλωση ζάχαρης
Αποφεύγετε την κατανάλωση γλυκών και μην ξεχνάτε ότι, όπως και στην περίπτωση του αλατιού, τα περισσότερα τρόφιμα στο εμπόριο περιέχουν κρυφή ζάχαρη που συχνά δε γίνεται αντιληπτή.
Καταναλώνετε επαρκή ποσότητα νερού
Αν και πολύς κόσμος πιστεύει πως για την αποφυγή της κατακράτησης υγρών θα πρέπει να περιορίζεται η πρόσληψη νερού, αυτό δεν ισχύει.
Συστήνεται η κατανάλωση άφθονων υγρών και κυρίως νερού, καθώς και τροφίμων πλούσιων σε νερό (π.χ. φρούτα, λαχανικά). Με αυτόν τον τρόπο διατηρείται η ισορροπία των υγρών στο σώμα και υποστηρίζεται η νεφρική λειτουργία.
Αυξήστε την πρόσληψη καλίου, μαγνησίου & βιταμίνης Β6
Πλήθος ερευνών έχει δείξει πως η αυξημένη πρόσληψη καλίου, μαγνησίου και βιταμίνης Β6 συμβάλλει στη μείωση της κατακράτησης υγρών. [8]
Το κάλιο συμβάλλει στην ισορροπία των υγρών στο σώμα, το μαγνήσιο συμβάλλει στην ισορροπία των ηλεκτρολυτών και η βιταμίνη Β6 συμβάλλει στη ρύθμιση της ορμονικής δραστηριότητας του οργανισμού, στην οποία πολλές φορές μπορεί να οφείλεται η κατακράτηση υγρών.
Τα παραπάνω μικροθρεπτικά συστατικά βρίσκονται σε πλήθος τροφών. Για παράδειγμα, το κάλιο υπάρχει στις μπανάνες, τις πατάτες και τις ντομάτες και το μαγνήσιο εντοπίζεται στα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, τη μαύρη σοκολάτα και τα σιτηρά ολικής άλεσης. Τέλος, η βιταμίνη Β6 βρίσκεται στα όσπρια, τα λιπαρά ψάρια και σε διάφορα φρούτα.
Περιορίστε την κατανάλωση αλκοόλ
Συστήνεται ο περιορισμός της κατανάλωσης αλκοολούχων ποτών, καθώς συμβάλλουν στην αφυδάτωση του οργανισμού.
Αυξήστε τη φυσική σας δραστηριότητα
Φροντίστε να κινείστε επαρκώς και να μη μένετε στάσιμοι (καθιστοί ή όρθιοι) για πολλή ώρα συνεχόμενα. Η άσκηση βελτιώνει την κυκλοφορία και συμβάλλει στην αντιμετώπιση της κατακράτησης υγρών.
Επιπλέον, βοηθάει το να σηκώνετε τα πόδια ψηλά ανά τακτά διαστήματα μέσα στη μέρα, όπως και το να κάνετε ένα ποδόλουτρο με κρύο νερό. Πολλοί επωφελούνται, επίσης, από το λεμφικό μασάζ.
Αναφορικά με τις διατροφικές συνήθειες, συστήνεται η τήρηση μιας ισορροπημένης δίαιτας (π.χ. Μεσογειακή Διατροφή) πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, όσπρια και χαμηλή σε αλάτι, ζάχαρη & έτοιμα τρόφιμα του εμπορίου. Ιδανικά, περιορίστε την κατανάλωση επεξεργασμένων υδατανθράκων (λευκό ψωμί, μακαρόνια κ.λπ.) και προτιμήστε τους υδατάνθρακες ολικής άλεσης (βρώμη, μαύρο ψωμί, καστανό ρύζι, κινόα). [3]
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
