Ένα πρωτοποριακό εξατομικευμένο εμβόλιο που στοχεύει τον καρκίνο του νεφρού έδειξε εντυπωσιακά αποτελέσματα σε κλινική δοκιμή φάσης 1. Σύμφωνα με τους ερευνητές του Πανεπιστημίου Yale, όλοι οι ασθενείς που έλαβαν τη θεραπεία παρουσίασαν ισχυρή ανοσολογική απόκριση, ενώ το εμβόλιο κατάφερε να εξαλείψει τα εναπομείναντα καρκινικά κύτταρα μετά τη χειρουργική επέμβαση.
Το εμβόλιο, το οποίο αναπτύχθηκε από ερευνητές στο Κέντρο Καρκίνου του Yale, χρησιμοποιεί μία καινοτόμο προσέγγιση που σχεδιάζεται αποκλειστικά με βάση τη βιολογία κάθε ασθενούς, εκμεταλλευόμενο τις μεταλλάξεις του όγκου του. Αυτό επιτρέπει στο ανοσοποιητικό σύστημα να αναγνωρίζει και να επιτίθεται αποκλειστικά στα καρκινικά κύτταρα, αφήνοντας τα υγιή ανέπαφα.
Η μελέτη περιλάμβανε εννέα ασθενείς με προχωρημένο καρκίνωμα των νεφρικών κυττάρων (ccRCC) σταδίου 3 και 4 – έναν από τους πιο θανατηφόρους τύπους καρκίνου, με ποσοστό επιβίωσης μόλις 10-15%. Παρόλα αυτά, οι ασθενείς που συμμετείχαν στην κλινική δοκιμή παραμένουν απαλλαγμένοι από καρκίνο για τουλάχιστον τρία χρόνια μετά τη θεραπεία.
Πώς λειτούργησε το εμβόλιο κατά του καρκίνου του νεφρού
Το εμβόλιο περιείχε πρωτεϊνικά τμήματα, γνωστά ως νεοαντιγόνα, που μιμούνται τις μεταλλαγμένες πρωτεΐνες των καρκινικών κυττάρων. Οι ερευνητές ανέλυσαν τη γενετική σύνθεση των όγκων κάθε ασθενούς, εντόπισαν τις μοναδικές πρωτεΐνες-στόχους και δημιούργησαν εξατομικευμένα πεπτίδια.
Η κλινική δοκιμή αξιολόγησε την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα της θεραπείας. Κάθε ασθενής έλαβε επτά δόσεις του εμβολίου: πέντε κατά τη φάση προετοιμασίας και δύο ως αναμνηστικές δόσεις. Παράλληλα, πέντε από τους ασθενείς έλαβαν και χαμηλές δόσεις του ανοσοθεραπευτικού φαρμάκου ipilimumab, για να ελεγχθεί η ενδεχόμενη ενίσχυση της δράσης του εμβολίου.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι:
- Το ανοσοποιητικό σύστημα αναγνώρισε και ανταποκρίθηκε σε έως και 65% των μεταλλάξεων των καρκινικών κυττάρων.
- Οι ασθενείς που έλαβαν το εμβόλιο, είτε με είτε χωρίς ανοσοθεραπεία, παρουσίασαν παρόμοια θετικά αποτελέσματα.
- Δεν καταγράφηκαν σοβαρές παρενέργειες, εκτός από ήπια συμπτώματα που μοιάζουν με γρίπη.
«Η εντυπωσιακή και ανθεκτική ενεργοποίηση των Τ-κυττάρων δείχνει ότι μπορούμε να δημιουργήσουμε μία μακροχρόνια ανοσολογική απόκριση κατά του καρκίνου», δήλωσε ο Δρ. Ντέιβιντ Μπράουν, επικεφαλής ερευνητής της μελέτης.
Παρότι τα αρχικά αποτελέσματα είναι ιδιαίτερα ελπιδοφόρα, οι επιστήμονες τονίζουν ότι απαιτούνται μεγαλύτερες κλινικές δοκιμές. Ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη η φάση 2 της έρευνας, όπου το εμβόλιο θα χορηγηθεί σε συνδυασμό με τη στοχευμένη θεραπεία Keytruda (pembrolizumab), μία από τις πιο σύγχρονες αντικαρκινικές θεραπείες.
Να υπογραμμισθεί πως ο καρκίνος του νεφρού είναι από τους δέκα πιο συχνούς παγκοσμίως, με αυξανόμενα ποσοστά εμφάνισης λόγω καλύτερης διάγνωσης και αλλαγών στον τρόπο ζωής. Οι καπνιστές, οι παχύσαρκοι και όσοι έχουν οικογενειακό ιστορικό διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο.